باتری های سرب اسیدی از جمله باتری هایی هستند که معمولا برای منبع تغذیه ی بالا استفاده می شود. این باتری به صورت عمده در خودرو ها استفاده می شود. باتری های سرب اسید ابعاد بزرگ و وزن نسبتا بالایی دارند. این نوع باتری به دلیل توانایی ذخیره ی انرژی بالا در منابع تغذیه ی برق اضطراری نیز کاربرد دارند.
باتری سرب اسیدی قدیمی ترین باتری قابل شارژ است و جریان دهی قابل قبولی نسبت به وزن و حجم خود دارد . باتری های سرب اسیدی به دو گروه عمده ی سرب اسیدی تر و سرب اسیدی خشک تقسیم می شوند.
باتری سرب اسیدی
این نوع از باتری در گذشته متداول تر بوده و از محلول آب اسید استفاده می کرده است. مزیت عمده ی آن قیمت مناسب آن می باشد ولی نمی توان از عیب های چشم پوشی کرد . اصلی ترین عیب این نوع باتری نیاز به تعمیر و نگهداری مداوم و همچنین خطرات ناشی از بکار بردن اسید می باشد. علاوه بر این ساطع شدن گاز های سمی هنگام شارژ شدن انسان را در معرض بیماری های تنفسی قرار می دهد بهمین دلیل نیازمند فضای با تهویه ی مناسب می باشد.
باتری سرب اسید خشک یا سیلد لید اسید
اغلب تجهیزات الکترونیکی مانند یو پی اس ها از این نوع باتری استفاده می کنند. در این باتری هزینه ی تعمیر و نگهداری کاهش یافته که نتیجه ی آن استفاده ی روز افزون از این نوع باتری به جای باتری سرب اسید تر است.
اجزای تشکیل دهنده ی باتری های سرب اسیدی :
- درب و دیواره ی پلاستیکی که سطح خارجی آن را پوشانده است.
- جداکننده ی صفحات که مانند عایق عمل میکند.
- صفحات الکترو فعال منفی یا کاتد (NAM)
- صفحات الکترو فعال مثبت یا آند (PAM)
- اتصالات سربی
- الکترولیت
در باتری ها صفحات فلزی موسوم به آند و کاتد وجود دارد.بار الکتریکی صفحه ی آند مثبت و کاتد منفی می باشد وقتی باتری در حال دشارژ شدن است ، الکترون ها از سمت کاتد به سمت آند حرکت می کنند. به عبارتی دیگر از کاتد کنده شده و به سمت آند می روند. هر در مورد باتری های سرب اسیدی باید گفت که از اکسید سرب به عنوان ماده ی شیمیایی استفاده شده است . بیشترین سرب استفاده شده در باتری های سرب اسیدی در صفحه ی منفی قرار دارد ولی از آن جایی که سرب خاص شکل پذیر نیست آلیاژ هایی نیز به آن افزوده شده است. برای ایجاد مسیر انتقال بار از کاتد به آند، باید صفحات در یک مایع به اسم الکترولیت قرار می گیرند. در مورد باتری های سرب اسیدی این الکترولیت در واقع محلول سولفوریک اسید و آب است. در این نوع باتری بخشی نیز به عنوان جداکننده قرار دارد. این جدا کننده ها نقش ایزوله کردن قطب مثبت و منفی را دارند. این جدا کننده ها انواع مختلفی دارند.
انواع جداکننده های باتری های سرب اسیدی به ترتیب قدرت هدایت الکتریکی عبارتند از :
- جدا کننده های pvc:
این جداکننده از آلیاژ های سرب و آنتی موان می باشد که از نظر هدایت الکتریکی جزو ضعیف ترین ها به شمار می رود.
- جدا کننده های سلولزی
این جدا کننده قدرت نسبی برای هدایت الکتریکی دارند.
- جدا کننده های پلی اتیلنی
این جداکننده ها استحکام مکانیکی خوبی دارند.
و هدایت را به خوبی انجام می دهند.
- جداکننده های AGM تقریبا جز بهترین جدا کننده ها می باشند.
این جداکننده ها تاثیر بسیار بالای در برگشت اکسیژن آزاد شده در واکنش ها به محیط شیمیایی باتری دارند.
- جدا کننده GEL
این جدا کننده نیز مانند AGM می باشد با این تفاوت که الکترولیت به صورت مایع جریان ندارد و به صورت ژل و خمیری می باشد.
باتری سیلد اسید
نوعی از باتری های اسیدی که دارای سوپاپ ویژه می باشند که این باتری ها به دلیل باز ترکیب درونی گازها هیچ نیازی به افزودن آب و یا اسید و کنترل آنها دارند . سوپاپ های این باتری ها به هیچ وجه نمی بایست باز شوند چرا که به شدت موجب از دست رفتن گازهای درونی باتری می شوند و در نتیجه از طول عمر باتری کاسته خواهد شد.
موارد کاربرد باطری سیلد اسید عبارتند از:
- باتری منابع تغذیه یو پی اس
- باتری تجهیزات مخابراتی
- باتری تجهیزات پزشکی
- باتری ویلچر برقی
- باتری لیفتراک برقی
- باتری سیستمهای خورشیدی
- باتری مدار فرمان درب های اتوماتیک
- باتری برد فرمان آسانسور
- روشنایی اضطراری
- باتری سیستم های حفاظتی و دوریبین مدار بسته
- سیستم های کنترل
- تجهیزات پرتابل
باتری های یو پی اس سیلد اسید به دلیل ساختار و مواد شیمیایی که در آن ها به کار برده شده است مشکلی برای خروج گاز و نشت اسید داخل باتری در آن ها وجود ندارد. به همین خاطر است که این باتری ها نیاز به نگهداری و بازدید جهت سرویس ندارند و این مسئله از مزیت های این باتری به حساب می آید.
اما مواردی که می توانند به افزایش طول عمر باتری های یو پی اس به شما کمک بسیاری کنند عبارتند از:
- نمودار طول عمر باتری با توجه به دمای محیطی که باتری در آن نگهداری می شود.
- عمق دشارژ باتری و تعداد دفعاتی که که باتری یو پی اس شارژ می شود.
- شرایط نگهداری و انبار داری باتری
- نمودار طول عمر باتری با توجه به دمای محیطی که باتری در آن نگهداری می شود:
شرایط محیطی که باتری در آن نگهداری می شود، تاثیر به سزایی در عمر باتری و عملکرد بهینه ی آن دارد. هر چند برای هر باتری ای بازه ی مناسب عملکرد ارائه می شود اما درمورد باتری های یو پی اس بهترین دمای عملکرد آن 20 درجه ی سانتی گراد می باشد. به تبع هر چه از این دمای ایده آل فاصله ی بیشتری می گیریم، عملکرد باتری و عمر مفید آن کاهش می یابد. به طور مثال می توان گفت اگر دما به 40 درجه ی سانتی گراد برسد، عمر مفید باتری تقریبا نصف خواهد شد.
- عمق دشارژ باتری و تعداد دفعاتی که که باتری یو پی اس شارژ می شود.
در ابتدا باید ببینیم عمق دشارژ باتری یعنی چه ؟ عمق دشارژ یا depth of discharge به معنی درصد تخلیه شده ی باتری نسبت به ظرفیت کلی کامل باتری شارژ شده است.به بیان دیگر عمق دشارژ نشان دهنده همان تعداد دفعاتی است که باتری را شارژ کرده اید. هرچه عمق دشارژ باتری بیشتر باشد تعداد دفعات شارژ و عمر باتری کاهش پیدا خواهد کرد.
برای شارژ باتری های سرب اسیدی به حدود 8 الی 10 ساعت زمان نیاز دارید تا شارژ شوند. به یاد داشته باشید باتری سیلد لید اسید را شارژ کامل نکنید زیرا شارژ 100% باعث کاهش طول عمر باتری خواهد شد.
همانطور که می دانیم برای شارژ باتری، باید ولتاژ بیشتری از ولتاژ پایانه استفاده کنیم. بنابراین برای شارژ باتری 12.6ولت می توان از 13 ولت استفاده کرد.
شرایط نگهداری و انبار داری باتری
باتری یو پی اس سیلد اسید خاصیت خود دشارژی دارند به گونه ای که اگر آن ها در مدار هم قرار نداشته باشند بعد از گذشت زمان تمام انرژی را که در خود ذخیره کرده اند از دست می دهند که این موضوع باعث می شود باتری در شرایط انبار داری برای مدت زمان زیادی در حالت دشارژ باقی مانده و موجب کاهش عمر باتری شود.
بدون دیدگاه